Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
της Ελεάνας Παπαχαραλάμπους | Health & Wellness Consultant
Η αυτοφαγία είναι μια διαρκής, φυσική διαδικασία που λειτουργεί ως το «κυτταρικό σύστημα ανακύκλωσης» του σώματος. Η αυτοφαγία επιτρέπει στο σώμα σας να διασπάσει και να επαναχρησιμοποιήσει τα παλιά κυτταρικά μέρη, ώστε τα κύτταρά σας να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά.
Τα κύτταρα είναι τα βασικά δομικά στοιχεία κάθε ιστού και οργάνου στο σώμα σας. Κάθε κύτταρο περιέχει πολλαπλά μέρη που το διατηρούν σε λειτουργία. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα μέρη μπορεί να καταστούν ελαττωματικά ή να σταματήσουν να λειτουργούν και γίνονται σκουπίδια (junk), μέσα σε ένα κατά τα άλλα υγιές κύτταρο. Η αυτοφαγία καθαρίζει τα σκουπίδια ώστε να δημιουργηθούν νέα υγιή κύτταρα.
Η λέξη αυτοφαγία επινοήθηκε από τον Βέλγο βιοχημικό Christian de Duve το 1963, αλλά η κατανόησή μας για τη διαδικασία έχει προχωρήσει σημαντικά αυτόν τον αιώνα και το 2016 ο Ιάπωνας βιολόγος Yoshinori Ohsumi κέρδισε το βραβείο Nobel για τις ανακαλύψεις και την έρευνά του σχετικά με τους μηχανισμούς της αυτοφαγίας. O βιολόγος Dr Valter Longo, στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, μελέτησε τη μακροζωία και τις επιπτώσεις της νηστείας σε οργανισμούς από ζυμομύκητες έως ανθρώπους για περίπου 30 χρόνια, και προσφάτως απέδειξε ότι η νηστεία μπορεί να προκαλέσει αυτοφαγία καθώς ενεργοποιεί τον μηχανισμό αναγέννησης του οργανισμού.
Πώς μπορείτε να ενισχύσετε την αυτοφαγία;
Η αυτοφαγία είναι μια φυσική διαδικασία, αλλά υπάρχουν ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείτε να κάνετε για να προκαλέσετε τη διαδικασία:
• Διατροφή Μίμησης της Νηστείας (Fasting Mimicking Diet – FMD)
Μέσω της διατροφής μίμησης της νηστείας FMD, ενεργοποιείται η διαδικασία της αυτοφαγίας καθώς και η αλλαγή των μεταβολικών και βιολογικών δεικτών και η απώλεια βάρους.
• Διαλείπουσα Νηστεία (Intermittent Fasting)
Μέσω της νηστείας για συγκεκριμένη περίοδο, τα επίπεδα κυτταρικής ενέργειας μειώνονται, πυροδοτώντας την ενεργοποίηση των οδών που εμπλέκονται στην αυτοφαγία.
• Ασκηση
Η άσκηση αντιπροσωπεύει έναν ισχυρό ρυθμιστή της αυτοφαγίας, μια θεμελιώδη κυτταρική διαδικασία ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας και της μακροζωίας.
• Κέτωση
Η κέτωση και η αυτοφαγία αντιπροσωπεύουν δύο αλληλένδετες διαδικασίες που παίζουν κρίσιμους ρόλους στην κυτταρική υγεία και τη μεταβολική ρύθμιση. Η κυτταρική αποτοξίνωση, η μεταβολική ανθεκτικότητα και η μακροζωία είναι αποτελέσματα της αυτοφαγίας που προκαλείται από την κέτωση.
Πώς ωφελεί τους ανθρώπους η αυτοφαγία;
Σε βασικό επίπεδο, η αυτοφαγία είναι ένα μέρος της κυτταρικής λειτουργίας, κατά την οποία αποσυναρμολογούνται «περιττά ή δυσλειτουργικά» κυτταρικά συστατικά. Μελέτες έχουν βρει ότι η αυτοφαγία βοηθά:
• στην καταπολέμηση του στρες
• στην ρύθμιση της φλεγμονής
• στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
• συμβάλει στην αύξηση της μακροζωίας
• στην απώλεια βάρους
Η διαδικασία της αυτοφαγίας, επιδρά σε όλο μου το σώμα;
Η νηστεία φαίνεται να προκαλεί αυτοφαγία στα περισσότερα όργανα όπως το ήπαρ, οι μύες ,το πάγκρεας ακόμη και στο δέρμα , αλλά όχι στον εγκέφαλο.
Μπορείτε να νηστεύετε για να προκαλέσετε αυτοφαγία αρκετές φορές τον χρόνο;
Ναι, μπορείτε, και υπάρχουν ακριβείς κανόνες , αλλά οι ερευνητές συμφωνούν ότι η παρατεταμένη νηστεία για αυτοφαγία – όπως η 36, 48 ή ακόμα και 72 ώρες χωρίς φαγητό – είναι κάτι που οι υγιείς άνθρωποι πρέπει να το κάνουν το πολύ 2 ή 3 φορές το χρόνο και μόνο μετά από συνεννόηση με γιατρό.
Τι κάνει στον μεταβολισμό σας;
Η νηστεία φαίνεται να ενισχύει την ικανότητα του σώματος να αφομοιώνει και να παίρνει θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα και από τα spikes σακχάρου (απότομή αύξηση σακχάρου), το λίπος στο αίμα, τις φλεγμονές και την ινσουλίνη. Ο μεταβολισμός αλλάζει επειδή το σώμα σας αρχίζει να χρησιμοποιεί τα αποθέματα λίπους που έχετε για να παράγει ενέργεια.
Μπορεί η διαδικασία της αυτοφαγίας να ενισχύσει πραγματικά τη δύναμη του εγκεφάλου σας;
Οι μηχανισμοί της αυτοφαγίας φαίνεται ότι συμβάλλουν στην βελτιωμένη λειτουργία του εγκεφάλου : “Όταν έχεις κύτταρα που έχουν καλύτερους μεταβολικούς ρυθμούς και λιγότερο κατεστραμμένα συστατικά, λειτουργούν καλύτερα, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους νευρώνες. Ο εγκέφαλος χρειάζεται κατάλληλη διατροφή και ορθή λειτουργία του συστήματος”.
Όλα αυτά θα σας κάνουν νεότερους;
“Όταν η γενική σου υγεία είναι καλύτερη, ζεις περισσότερο, ζεις μια καλύτερη ζωή και νιώθεις νεότερος”.
*Η κα Παπαχαραλάμπους κατέχει μεταπτυχιακό στην διαχείριση υπηρεσιών υγείας, με 15ετή εμπειρία στον τομέα της δημόσιας και ιδιωτικής υγείας, ειδική στην Δημιουργία Πρότυπων και Καινοτόμων Κέντρων και Πρωτοκόλλων Προληπτικής και Αναγεννητικής Ιατρικής. – Εκτελεστικό μέλος, από το 2005, της Ευρωπαϊκής Αναγεννητικής και Αντιγηραντικής Κοινότητας ESAAM (European Society of Preventive, Regenerative and Anti-aging Medicine Global) – Μέλος της Ελληνικής Κοινότητας Γεροντολογίας.
