Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
της Κωνσταντίνας Δ. Καρακώστα
Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας
Από τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973 οι φοιτητές είχαν πετύχει να δημιουργήσουν τη δική τους, διακριτή πολιτική παρουσία στην ελληνική κοινωνία. Έναν χρόνο αργότερα το φοιτητικό κίνημα είχε αναδειχθεί σε έναν ιδιαίτερο φορέα που στόχευε σε μια σειρά κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών μέσα από μια μαχητική – αγωνιστική λογική. Η παλινόρθωση της δημοκρατίας είχε έντονη τη δράση των φοιτητικών συλλόγων, που συνέχιζαν να ζητούν τον εκδημοκρατισμό των δομών του κράτους.
Σε αυτές τις συνθήκες συγκροτήθηκε η πολιτική κουλτούρα των φοιτητών, η οποία διέθετε έναν έντονα αριστερό προσανατολισμό, μια καθημερινή ζωηρή συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα της χώρας μέσα από μανιφέστα και συνθήματα, έναν σαφή διεθνιστικό χαρακτήρα, μια αντιαμερικανική κατεύθυνση. Τα πρώτα χρόνια μετά την Μεταπολίτευση ήταν ζωντανό ένα αίσθημα ανικανοποίητου και για τον λόγο αυτό ήταν πρόσφορο το έδαφος για την ανάπτυξη διεκδικήσεων κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού περιεχομένου. Ανάμεσα σε όλα αυτά ο φοιτητικός συνδικαλισμός τροφοδότησε μια κινηματική δράση που διεκδικούσε την ενίσχυση της παρουσίας του και την ένταξή του στη διαδικασία λήψης όλο και περισσότερων αποφάσεων που αφορούσαν την πανεπιστημιακή ζωή.
Η δομή και η λειτουργία των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων αποτέλεσε κομβικό ζητούμενο που οδήγησε τους φοιτητές να συντάξουν νέα καταστατικά προκειμένου να διεκδικήσουν θεσμικές και ακαδημαϊκές μεταρρυθμίσεις. Έτσι οι φοιτητικοί σύλλογοι εξέφρασαν αιτήματα και άσκησαν πιέσεις, οργάνωσαν συνελεύσεις και συγκεντρώσεις για χάρη του εκσυγχρονισμού της παιδείας σε μια κοινωνία που μόλις είχε βγει από μια επτάχρονη δικτατορία και ο εκσυγχρονισμός της ήταν ούτως ή άλλως βασικό ζητούμενο. Η συλλογική ταυτότητα του συνδικαλιστικού κινήματος των φοιτητών και οι αναζητήσεις του για την τριτοβάθμια εκπαίδευση άλλαξαν πολλές φορές από το 1974 και εξής σε μια Ελλάδα που άλλαζε έτσι κι αλλιώς και καλούνταν να αντιμετωπίσει κάθε φορά διαφορετικές προκλήσεις και αναγκαιότητες.
Τα όσα είδαμε όμως να συμβαίνουν στις πορείες των φοιτητών στους δρόμους της Αθήνας εγείρουν πολλά ερωτήματα κατά πόσο είναι σε θέση να εκφράζουν τις αναζητήσεις, τις ανησυχίες ακόμη και τα τραύματα της Μεταπολίτευσης. Η πολιτική κουλτούρα που κάποτε τροφοδοτούσε και κινητροδοτούσε τις μαζικές κινητοποιήσεις έχει αντικατασταθεί από οδομαχίες κουκουλοφόρων με κράνη και ξύλα για το ποια ομάδα θα φαίνεται πρώτη, μπροστά και ποια θα ακολουθεί στα πλακάτ της σοσιαλιστικής προόδου. Ο εσωτερικός διχασμός της αριστερής φοιτητικής νεολαίας φθείρει τελικά τους αντιπάλους της ή την ίδια; Ποια ήταν η ερμηνεία της πολιτικής και ιδεολογικής συμπεριφοράς αυτών των νέων που κονταροχτυπιούνταν στα Προπύλαια; Πόσοι γονείς δεν σκέφτηκαν ότι αυτό δεν πρέπει να είναι κανονικότητα της ζωής του δημόσιου πανεπιστήμιου; Ποιοι είναι τελικά οι πραγματικοί στόχοι και οι επιδιώξεις των φοιτητικών παρατάξεων με κοινή ιδεολογική προέλευση;
Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να ακούγαμε τις ανησυχίες τους για την βελτίωση των ιδρυμάτων τους, τη λήξη των μόνιμων καταλήψεων σε χώρους του πανεπιστημίου, την επιθυμία εκδίωξης των εξωπανεπιστημιακών ή έκνομων ομάδων, την αξιολόγηση των υπαλλήλων, την αποδέσμευση της αγκυλωτικής γραφειοκρατίας, την εξωστρέφεια. Αυτά δεν τα είπαν, για αυτά δεν φώναξαν οι φοιτητές. Οι φωνές τους ήταν μόνο για αυτό που νιώθουν ότι απειλεί να τους ανταγωνιστεί. Κρύβονται πίσω από τον δογματισμό τους γιατί η λογοδοσία και ο έλεγχος γεννούν τελικά ανησυχία.
