Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Καμπουράκη
Άκουγα προ ημερών τον Ζαχαρία Ζούπη στην παρουσίαση του μηνιαίου πολιτικού βαρόμετρου της OPINION POLL για το Action24. Αφού ολοκλήρωσε τον κύκλο των ερωτημάτων και των απαντήσεων, έφθασε στην κρίσιμη «πρόθεση ψήφου». Η συγκεκριμένη έρευνα είχε δύο «προθέσεις ψήφου», μία για τις Ευρωεκλογές και μία για τις Εθνικές εκλογές. Όπως εξήγησε όμως ο κ. Ζούπης, οι αντιδράσεις του ερωτώμενου κοινού όταν άκουγαν «τι θα ψηφίσετε στις Ευρωεκλογές;» ήταν πολύ χαρακτηριστικές. «Πότε έχουμε Ευρωεκλογές;». «Μα σοβαρά θα γίνουν Ευρωεκλογές;». «Ως τότε, έχουμε πολύ καιρό να το σκεφτούμε».
Οι Ευρωεκλογές που γίνονται παράλληλα σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα γίνουν στην Ελλάδα την Κυριακή 9 Ιουνίου. Για διάφορους λόγους, σ’ όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση οι Ευρωεκλογές θα κρατήσουν τρεις μέρες (6-9 Ιουνίου), αλλά οι κάλπες θα ανοίξουν όλες μαζί την Κυριακή το βράδυ. Οι Ευρωεκλογές ούτως ή άλλως αποτελούν ευκαιρία για το εκλογικό σώμα να ψηφίσει με μεγαλύτερη χαλαρότητα απ’ όσο στις εθνικές εκλογές. Σε όλη την Ευρώπη συμβαίνει αυτό, πόσο μάλλον στην σημερινή Ελλάδα που έχει ισχυρότατη κυβέρνηση με τρία καθαρά χρόνια εξουσίας μπροστά της και αδύναμη αντιπολίτευση.
Στις Ευρωεκλογές, παγίως, η συμμετοχή είναι σαφώς μικρότερη από τις εθνικές κάλπες, ενώ τα ποσοστά των κομμάτων που κυβερνούν εμφανίζονται πάντα μειωμένα. Αντιθέτως, τα ποσοστά των μικρών κομμάτων που συνήθως στέκονται στα όρια της κοινοβουλευτικής επιβίωσης, στις ευρωπαϊκές κάλπες είναι πάντα επαυξημένα. Κοντολογίς, οι Ευρωεκλογές είναι ο παράδεισος της διαμαρτυρίας προς τους μεγάλους πολιτικούς σχηματισμούς και το παράθυρο ευκαιρίας κάθε μικρού κόμματος που προσπαθεί να προκόψει.
Επίσης, σε περιπτώσεις ισχυρού δικομματισμού, οι Ευρωεκλογές είναι η ευκαιρία του δεύτερου να δείξει ότι έχει υπερκεράσει τον πρώτο, μόνο που αυτό στην Ελλάδα του 2024 δεν ισχύει. Ίσχυσε το 2019, όταν η ΝΔ κέρδισε τον ΣΥΡΙΖΑ και έβαλε πλώρη για εξουσία, οι συσχετισμοί όμως έχουν πλέον αλλάξει δραματικά. Η μάχη αυτή έχει μεταφερθεί στο ποιος θα πάρει την δεύτερη και την τρίτη θέση, αν και δημοσκοπικά αυτό μοιάζει να έχει λήξει υπέρ του ΠΑΣΟΚ και εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Αν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες το μέγα ερώτημα είναι πόσο θα ανέβει η ακροδεξιά, στην Ελλάδα το πράγμα έχει κατέβει στην βάση του εκλογικού χάρτη. Ποιος θα είναι δεύτερος, ποιος τρίτος και πόσο θα ανέβει κάποιο από τα γκρουπούσκουλα στα ακροδεξιά του χάρτη, εισπράττοντας την δυσαρέσκεια από τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.
Η ΝΔ το μόνο που έχει να σκέφτεται θα είναι πόσες απώλειες διαμαρτυρίας θα καταγράψει, διότι αυτό πρέπει να το θεωρεί δεδομένο. Δεν υπάρχει όμως η παραμικρή περίπτωση να απειληθεί η πολιτική της κυριαρχία που είναι πρωτοφανής και αδιατάραχτη πέντε χρόνια τώρα. Εφόσον δεν διακυβεύεται η διακυβέρνηση της χώρας, ο κάθε ψηφοφόρος μπορεί να εκφράσει άφοβα την μουρμούρα ή την δυσαρέσκεια του, να «στείλει μήνυμα» όπως λέγεται. Φυσικά ο Μητσοτάκης θα προσπαθήσει να το περιορίσει αυτό, αυξάνοντας την συσπείρωση της ΝΔ, κάνοντας κάποιες περιορισμένες παροχές και κλείνοντας μέτωπα που είναι ανοικτά.
Όλα τούτα πάντως δεν αναιρούν ένα βασικό δεδομένο. Λίγοι Έλληνες έχουν επίγνωση ότι σε τέσσερις μήνες έχουμε Ευρωεκλογές, απ’ αυτούς δε που το ξέρουν και σχεδιάζουν να πάνε να ψηφίσουν, ένα ελάχιστο μόνο ποσοστό θα ψηφίσει με βάση τις θέσεις των κομμάτων για την Ευρώπη. Τα κριτήρια ψήφου είναι καθαρά εσωτερικά, από την ακρίβεια μέχρι τα Τέμπη, από την δημόσια ασφάλεια μέχρι το ΕΣΥ, από τον γάμο των ομόφυλων μέχρι τον νόμο για τα μη-κρατικά ΑΕΙ, από την προσδοκία για άνοδο του ΠΑΣΟΚ μέχρι την απογοήτευση για το χάλι του ΣΥΡΙΖΑ. Πάντως, τα ευρωπαϊκά θέματα δεν υπάρχει περίπτωση να επιβληθούν ως κριτήριο ψήφου.
Έχουμε ασφαλώς πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμα, ούτε ξέρουμε τι απρόσμενο μπορεί να μας βρει μέχρι τον Ιούνιο, που μπορεί να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Τα κόμματα ετοιμάζουν τις ευρωλίστες τους με μπόλικα ονόματα από τον χώρο του life style ή της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας. Πολύ φοβάμαι ότι θα δούμε πάλι πολλούς άσχετους, να μας υπόσχονται έναν ευρωπαϊκό παράδεισο για τον οποίον οι ίδιοι δεν έχουν ιδέα. Επί του παρόντος φαίνεται να οδεύουμε σε μάλλον αδιάφορες Ευρωεκλογές, αλλά πάλι, η πολιτική είναι πάντα γεμάτη εκπλήξεις.
