Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Καμπουράκη
Μετά από τόνους μελανιού που καταναλώθηκε επί δεκαετίες για το θέμα των μη-κρατικών πανεπιστημίων, μετά από εκατομμύρια λέξεις που ξεπήδησαν από τα πληκτρολόγια το τελευταίο διάστημα, μετά από καταλήψεις σχολών, φοιτητικές καταγγελίες και υπουργικές ιδέες για ηλεκτρονικές εξετάσεις, μετά από αντιστάσεις πρυτανικών αρχών και εισαγγελικές παραγγελίες… γενικώς μετά από έναν χαμό που κυριάρχησε για καιρό στην πολιτική επικαιρότητα, η περίφημη μεταρρύθμιση στην ανώτατη παιδεία είναι έτοιμη. Πριν τελειώσει ο μήνας θα έχει γίνει νόμος του κράτους.
Θα πρόκειται για ιστορική αλλαγή, ούτως ή άλλως. Είτε αποδειχθεί τόσο ευλογημένη και προσοδοφόρα όσο λέει η κυβερνητική πλευρά, είτε καταλήξει τόσο καταστροφική και διαβολική όσο διατείνονται οι αρνητές της, το τοπίο στην ελληνική ανώτατη εκπαίδευση δεν θα είναι ποτέ το ίδιο. Κι επειδή η αλήθεια πάντα βρίσκεται κάπου στην μέση, καιρός ήταν να αλλάξει κάτι. Η Ελλάδα είναι μια από τις απειροελάχιστες χώρες του κόσμου στην οποία απαγορεύονται τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Υπάρχουν χώρες που για διάφορους λόγους δεν έχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια, μόνο η Ελλάδα όμως το απαγορεύει δια ροπάλου με συνταγματική διάταξη.
Βεβαίως, η δημόσια συζήτηση για ένα τόσο σοβαρό θέμα έχει ήδη πάει κατά διαόλου. Ξεκινήσαμε από το αν η ύπαρξη μη-κρατικών πανεπιστημίων θα είναι μια χρήσιμη εξέλιξη για την χώρα και για τους νέους της και καταλήξαμε να γρονθοκοπούμαστε για το αν οι καταλήψεις σχολών είναι νόμιμες και για το αν πρέπει ή δεν πρέπει να γίνει η εξεταστική και με ποιον τρόπο, από μακριά ή με φυσική παρουσία. Ένας Ιταλός θα αναφωνούσε porca miseria και θα ‘χε απόλυτο δίκιο.
Διότι αντί να κάτσουμε στα σοβαρά και να κουβεντιάσουμε ένα τόσο καίριο ζήτημα που αφορά την ποιότητα της μόρφωσης των παιδιών μας, πιανόμαστε πέτο με πέτο για παρανυχίδες που αύριο θα χουν ξεχαστεί. Αντί να μιλήσουμε σοβαρά για τους όρους που πρέπει να τεθούν στα πανεπιστήμια που θα έρθουν εδώ για να κάνουν εκπαιδευτικό έργο, κινητοποιούμε φόβους και ιδεοληψίες ώστε να μην τα φέρουμε καθόλου ή μιλάμε ως ευαγγελιστές που υπόσχονται έναν εκπαιδευτικό παράδεισο που δεν υπάρχει. Τίποτα στην παιδεία δεν είναι εύκολο, απλό ή αστραπιαίο.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει τελειωτικά να προχωρήσει στην μεταρρύθμιση και ότι από τον Σεπτέμβριο θα έχουμε παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων να λειτουργούν στην χώρα. Ο χρόνος θα δείξει αν πράγματι αυτά τα ιδρύματα θα εγκατασταθούν και θα μακροημερεύσουν στην δύσκολη χώρα μας, όμως τουλάχιστον η αρχή γίνεται. Οι αντιδράσεις που υπάρχουν σήμερα μέσα στα πανεπιστήμια από κόμματα της αριστεράς, από ομάδες αντιεξουσιαστών και παραβατικών, αλλά και από καθηγητικές γκρούπες συμφερόντων, δεν είναι παρά καταδικασμένες μάχες οπισθοφυλακών.
Η φιλολογία ότι έρθουν τα εξαγορασμένα από ιδιώτες πτυχία και θα εξοβελίσουν τα κρατικά που έχουν κερδηθεί με τον κόπο και τα δάκρυα κάθε φτωχού πλην τίμιου φοιτητή, είναι μια φιλολογία που μπορεί να έπειθε την δεκαετία του ’80 αλλά σήμερα είναι αστεία. Ο οργισμένος καταληψίας, ακριβώς επειδή είναι ιδεοληπτικός βλέπει ως αντίπαλο του στην αυριανή αγορά εργασίας (αν σκοπεύει να δουλέψει) το αυριανό φοιτητή του μη-κρατικού ΑΕΙ και αρνείται να καταλάβει ότι στο παγκόσμιο χωριό που λέγεται γη, ο ανταγωνιστής του αυτή την στιγμή σπουδάζει σε κάποιο δημόσιο ή ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Κίνας, της Σιγκαπούρης, των ΗΠΑ ή της Νότιας Αφρικής.
Κι αφού σε τούτη τη χώρα δεν μπορούμε να αντιληφθούμε αυτό το αυτονόητο, ότι δηλαδή η συζήτηση πρέπει να επικεντρωθεί στην ποιότητα και στην αξία των σπουδών μαζί με την σύνδεση τους με την παραγωγή, τότε κάνουμε εμφύλιο του περασμένου αιώνα με όπλα εξίσου παλιά. Βεβαίως ο καθένας μας δικαιούται να διαλέγει τους πολέμους του, όμως ας μην διατυπώνουμε εκ των υστέρων παράπονα που η Ελλάδα δυσκολεύεται να επιβιώσει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, οπότε φτωχαίνουμε όλοι μαζί. Ούτε να τρίζουμε τα δόντια σε εκείνους που έχοντας άλλη θεώρηση του κόσμου, ακολουθούν ένα δρόμο που τους ξεστρατίζει ίσως από τους πεπαλαιωμένου τύπου «αγώνες» αλλά ανταμείβει τους λειτουργούς της με επιτυχία στον αμείλικτο ανταγωνισμό της εποχής μας.
