Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Πιθανές κυβερνητικές αλλαγές και η ανατροπή της γεωπολιτικής ισορροπίας
Δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι σε 50 χώρες παγκοσμίως θα προσέλθουν στις κάλπες το 2024, χρονιά στην οποία θα ψηφίσουν οι περισσότεροι άνθρωποι στην ιστορία.
Περίπου 30 κράτη αναμένεται να εκλέξουν πρόεδρο, ενώ σε σχεδόν άλλα 20 είναι προγραμματισμένες βουλευτικές εκλογές. Από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία μέχρι τις ευρωεκλογές του 2024, ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός, περίπου το 49%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του AFP, να βρεθεί στις κάλπες μέσα στο 2024.
Όλες αυτές οι αναμετρήσεις θα διεξαχθούν σε ένα ταραχώδες διεθνές περιβάλλον, με τη ρωσοουκρανική σύγκρουση και τον πόλεμο μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ, ενώ πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν κίνδυνο παραπληροφόρησης και χειραγώγησης που συνδέεται με την τεχνητή νοημοσύνη (AI), σύμφωνα με παρατηρητές.
Και όχι μόνο. Οι εκλογές θα δοκιμάσουν επίσης την ανθεκτικότητα των παγκόσμιων δημοκρατιών εν μέσω φόβων για αύξηση της επιρροής των ακροδεξιών σχηματισμών, γεγονός που θα αποτελέσει αναμφίβολα οπισθοδρόμηση.
Εκλογές ΗΠΑ: Μπάιντεν εναντίον Τραμπ;
Στις 5 Νοεμβρίου είναι προγραμματισμένες οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Αυτές είναι οι 60ές αμερικανικές προεδρικές εκλογές και πιθανότατα θα διεξαχθούν πάλι μεταξύ του 81χρονου απερχόμενου Δημοκρατικού προέδρου Τζο Μπάιντεν και του 77χρονου Ρεπουμπλικανού προκατόχου του, Ντόναλντ Τραμπ. Στο σενάριο που ο Τραμπ ανέλθει και πάλι στην εξουσία της υπερδύναμης του πλανήτη, είναι σχεδόν σίγουρο πως η πολιτική της Δύσης για την Ουκρανία θα διαφοροποιηθεί, καθώς ορισμένες πτέρυγες του κόμματος ζητούν τον περιορισμό της στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο.
Μπορεί επίσης να «ξυπνήσει» εμπορικές διαμάχες που βρίσκονται εν υπνώσει ή να επηρεάσει τις συνομιλίες για να επιτραπεί στην ΕΕ να εξάγει κρίσιμα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ηλεκτρικών μπαταριών στις ΗΠΑ χωρίς να επιβαρυνθεί με δασμούς.
Ρωσία: Ο Πούτιν και πάλι υποψήφιος
Στις 8 Δεκεμβρίου ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφιος για μια πέμπτη θητεία, η οποία θα είναι διάρκειας πέντε ετών και θα τον διατηρήσει στην εξουσία μέχρι το 2030. Το 2020 ο Πούτιν τροποποίησε το Σύνταγμα για να του επιτρέπει ουσιαστικά να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2036—δηλαδή να κυβερνήσει για περισσότερα χρόνια και από τον Στάλιν. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να χρησιμοποιείται για να φιμωθούν οι διαφωνούντες και οι αντιπολιτευόμενοι και με τον μεγαλύτερο εχθρό του, τον Αλεξέι Ναβάλνι, στη φυλακή όπου εκτίει 19ετή ποινή κάθειρξης, ελάχιστες είναι οι πιθανότητες να αντιμετωπίσει εμπόδια στην επανεκλογή του.
Ινδία: Το μεγάλο παιχνίδι εξουσίας του Μόντι
Σχεδόν ένα δισεκατομμύριο Ινδοί θα προσέθουν τον Απρίλιο και το Μάιο στις κάλπες, με τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι και το εθνικιστικό ινδουιστικό κόμμα του, το BJP, να διεκδικούν μια τρίτη θητεία. Η πολιτική καριέρα και η επιτυχία του Μόντι βασίζονται στη στήριξη που έχει από το ένα δισεκατομμύριο και πλέον των ινδουιστών στη χώρα–σύμφωνα με αναλυτές—και στην καλλιέργεια εχθρότητας προς την μουσουλμανική μειονότητα. Παρά την καταστολή των πολιτικών ελευθεριών που συντελείται υπό την ηγεσία του, ο Μόντι οδεύει προς τις εκλογές ως το απόλυτο φαβορί, με τους υποστηρικτές του να του πιστώνουν ότι ενίσχυσε την θέση της Ινδίας στη διεθνή σκηνή.
Ευρωεκλογές 2024: Αμείωτο το ενδιαφέρον
Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια πολίτες θα κληθούν τον προσεχή Ιούνιο να εκλέξουν τα νέα μέλη του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Οι ευρωεκλογές εκφράζονται φόβοι ότι θα αποτελέσουν ευκαιρία για τους ακροδεξιούς λαϊκιστές, οι οποίοι έχουν την τύχη με το μέρος τους μετά την νίκη του ακροδεξιού, αντιευρωπαϊκού, αντιισλαμικού Κόμματος Ελευθερίας (PVV) του Βίλντερς στις εκλογές του Νοεμβρίου στην Ολλανδία και την περσινή νίκη των ακροδεξιών Αδελφών της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι. Οι Βρυξέλλες μπορούν ωστόσο να αισιοδοξούν για την Πολωνία, όπου ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έχει επιστρέψει στην εξουσία με μια αμιγώς φιλοευρωπαϊκή ατζέντα.
Μεξικό: Εκλογές γένους θηλυκού
Μια αριστερή πρώην δήμαρχος της πόλης του Μεξικού και μια επιχειρηματίας, θα προσπαθήσουν αμφότερες να γράψουν ιστορία στο Μεξικό τον Ιούνιο προσβλέποντας να γίνουν η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία της χώρας.
Η πρώην δήμαρχος της πόλης του Μεξικού Κλαούδια Σέινμπαουμ, 61 ετών, θα είναι η υποψήφια του κυβερνώντος κόμματος, ενώ η ορκισμένη εχθρός της Σότσιλ Γκάλβες, 60 ετών, ορίστηκε υποψήφια στο «Ευρύ Μέτωπο» τριών παρατάξεων της αντιπολίτευσης.
Ιράν: Εκλογές στη σκιά θανάτου της Μαχσά Αμινί
Οι βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν την 1η Μαρτίου, 18 μήνες μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί. Ο θάνατος αυτής της νεαρής κουρδικής καταγωγής Ιρανής μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα, προκάλεσε μήνες μαζικών διαδηλώσεων εναντίον πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών. Ένα κίνημα που υπέστη σκληρή καταστολή, με εκατοντάδες θανάτους και χιλιάδες συλλήψεις.
Σενεγάλη: εκλογές υπό ένταση;
Περίπου δέκα προεδρικές εκλογές προγραμματίζονται για το 2024 στην Αφρική, υπό τη σκιά οκτώ πραξικοπημάτων που έχουν γίνει μέσα σε μόλις τρία χρόνια.
Οι εκλογές στη Σενεγάλη στις 25 Φεβρουαρίου, ενδέχεται να σημαδευτούν από εντάσεις.
Ο πρόεδρος Μάκι Σαλ που βρίσκεται στην εξουσία από το 2012, διόρισε τον Σεπτέμβριο τον πρωθυπουργό του, τον Αμάντου Μπα, υποψήφιο του στρατοπέδου του.
Από την πλευρά της αντιπολίτευσης, η υποψηφιότητα του Ουσμάν Σόνκο, τρίτου στις προεδρικές εκλογές του 2019, παραμένει σε εκκρεμότητα. Στις 14 Δεκεμβρίου, το Ανώτατο Δικαστήριο της Σενεγάλης διέταξε την επανένταξή του στους εκλογικούς καταλόγους. Η υπόθεση θα επανεξεταστεί.
Ο Σόνκο καταδικάστηκε στις αρχές Ιουνίου και φυλακίστηκε με διάφορες κατηγορίες, γεγονός που προκάλεσε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και βίαια επεισόδια. Ο ίδιος ο Σόνκο καταγγέλλει «συνωμοσία» για να τορπιλιστεί η υποψηφιότητά του, την οποία η κυβέρνηση αρνείται.
Βενεζουέλα: Μαδούρο ή έκπληξη από τους αρνητές του;
Στη Βενεζουέλα, εν μέσω μίας σοβαρής πολιτικής και οικονομικής κρίσης, η οποία έχει ωθήσει στην εξορία πάνω από επτά εκατομμύρια ανθρώπους, ο σοσιαλιστής Νικολάς Μαδούρο, διάδοχος του Ούγκο Τσάβες, στοχεύει σε τρίτη θητεία το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Η επανεκλογή του το 2018, που θεωρήθηκε ευρέως προϊόν νοθείας, δεν αναγνωρίστηκε από πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ. Ένα μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης συσπειρώθηκε με την φιλελεύθερη Μαρία Κορίνα Ματσάδο, παρά τον αποκλεισμό της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες τον Οκτώβριο χαλάρωσαν για έξι μήνες το εμπάργκο πετρελαίου στη Βενεζουέλα, κάτοχο των μεγαλύτερων αποθεμάτων μαύρου χρυσού στον κόσμο, ζητούν την άρση του αποκλεισμού των αντιπάλων, συμπεριλαμβανομένου αυτού της Ματσάδο.
Κάλπες (σχεδόν) παντού
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα πραγματοποιήσει γενικές εκλογές πριν από το τέλος του 2024, όπως επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Άλλες εκλογικές αναμετρήσεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον είναι στην Φινλανδία που θα εκλέξει τον νέο της πρόεδρο τον Ιανουάριο. Βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν στη Λιθουανία στις 12 Μαΐου και στην Κροατία στις 22 Σεπτεμβρίου. Εκλογές έχουν προγραμματιστεί στη Λευκορωσία στις 25 Φεβρουαρίου, ενώ η Ταϊβάν θα προσέλθει στις κάλπες για προεδρικές εκλογές στις 13 Ιανουαρίου.
Νέα πολιτι(σμι)κά σοκ;
Οι εκλογικές αναμετρήσεις στο Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, την Ινδονησία αλλά και το πολιτικά ασταθές Νότιο Σουδάν, εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν μία αυξανόμενη ροπή προς τον αυταρχισμό.
Η Τυνησία, χώρα στην οποία γεννήθηκε η Αραβική Άνοιξη το 2011, ενδέχεται να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές τον Οκτώβριο.
