Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Καμπουράκη
Με το τέλος της γιορτινής περιόδου, ξαναμπαίνουμε στην πολιτικοοικονομική μας καθημερινότητα. Όσοι μπορούμε κάνουμε κι έναν στοιχειώδη προγραμματισμό των επόμενων κινήσεών μας, αν και ο ασφαλέστερος τρόπος για να σκάσει ο Θεός στα γέλια είναι να ρίξει μια ματιά στα σχέδια που κάνουν οι άνθρωποι. Θυμάστε ότι πέρσι τέτοιο καιρό, το θέμα των συζητήσεών μας ήταν αν οι (διπλές) εθνικές εκλογές θα γίνουν Φλεβάρη ή Μάρτη. Επίσης, θυμάστε ότι οι αριθμομηχανές είχαν ανάψει προσπαθώντας να υπολογίσουν τους αριθμούς των βουλευτών που θα έπαιρναν ο Μητσοτάκης και ο Τσίπρας, καθώς η μεταξύ τους διαφορά υπολογιζόταν στις 4 με 6 μονάδες. Μετά, ήρθαν τα Τέμπη να τα ανατρέψουν όλα και στη συνέχεια, πάνω που πιστέψαμε ότι το δυστύχημα είχε φέρει το πολιτικό παιχνίδι στα ίσα, ήρθαν οι είκοσι μονάδες διαφορά και μας χτύπησαν κατάμουτρα. Άρα, τα σχέδια είναι για να διαψεύδονται, όμως όλοι τα κάνουν.
Οπότε μπαίνοντας στον Γενάρη του 2024, τι μπορούμε να υπολογίσουμε για το πολιτικό σκηνικό μας; Το μόνο σίγουρο είναι οι ευρωεκλογές που θα γίνουν στις 9 Ιουνίου. Αυτό θα είναι αντικειμενικά ένα πολιτικό σκαλοπάτι για όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ενώ ο συσχετισμός δυνάμεων που θα καταγραφεί θα είναι ο τελευταίος ως το 2027 που θα ξαναπάμε σε κάλπες. Όλοι έχουν σχέδια για τις ευρωεκλογές, γι’ αυτό και το διάστημα των επομένων μηνών θα είναι εξόχως σημαντικό. Ο Μητσοτάκης θέλει να επιβεβαιώσει την μεγάλη πολιτική του κυριαρχία που θα του επιτρέψει να κυβερνήσει τα επόμενα χρόνια χωρίς προσκόμματα. Αντίπαλός του δεν είναι κάποιο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά η αποχή και μια κάποια δυσαρέσκεια που είναι φυσικό να έχει ως κυβερνώσα παράταξη. Η πολύ μεγάλη διαφορά του, πάντως, από τον δεύτερο πρέπει να θεωρείται δεδομένη, με τα ως τώρα στοιχεία.
Η μεγάλη μάχη θα δοθεί στις από κάτω θέσεις, γι’ αυτό και οι επόμενοι μήνες είναι ίσως πιο κρίσιμοι για τα αντιπολιτευόμενα κόμματα απ’ όσο για την κυβέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ με την ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη περιμένει με αγωνία να δει εκλογικό αποτέλεσμα σε εθνική κάλπη που θα το τοποθετεί στην δεύτερη θέση. Αν συμβεί, κάτι που οι δημοσκόποι θεωρούν μάλλον βέβαιο, τότε θα έχουμε ανατροπή μετά από δεκαπέντε χρόνια, το πράγμα είναι πολύ σοβαρό και όχι μόνο συμβολικό. Αν το ΠΑΣΟΚ βρεθεί στην δεύτερη θέση με την βούλα του εκλογικού σώματος, τότε ο Ανδρουλάκης θα μπορεί πλέον να θεωρείται από όλους ως ο βασικός αντίπαλος του Κυριάκου Μητσοτάκη. Θα απέχει προφανώς πολύ από το να διεκδικήσει την πρωθυπουργία, ο κρητικός όμως έχει μάθει να πορεύεται με υπομονή και μικρά βήματα. Ως τώρα, η τακτική αυτή τον ευνόησε.
Εκεί που τα πράγματα θα είναι πολύ ζορισμένα θα είναι στον ΣΥΡΙΖΑ. Η πιθανότητα να βρεθεί ο Στέφανος Κασσελάκης στην τρίτη θέση σχεδόν προεξοφλείται από τους δημοσκόπους, εκτός και αν στο μεσοδιάστημα ως τις κάλπες συμβούν πράγματα που θα μας εκπλήξουν. Η πτωτική τάση του πάλαι ποτέ κραταιού κόμματος συνεχίστηκε όλο το 2023, δίχως η αλλαγή ηγεσίας να αλλάξει κάτι. Ίσα-ίσα την επιτάχυνε σε βαθμό απρόσμενο, με τον εξ Αμερικής ερχόμενο Κασσελάκη να αλλάζει πλήρως την φυσιογνωμία του κόμματος και να γεννά μια διάσπαση που αποψίλωσε τον ΣΥΡΙΖΑ από όλα τα παλιά του στελέχη. Στο παλιό πανίσχυρο κόμμα του Αλέξη Τσίπρα δεν έχει απομείνει πια παρά μια ντουζίνα στελεχών γύρω από τον Παύλο Πολάκη. Όλοι οι υπόλοιποι και της αριστερής πτέρυγας, αλλά και οι σαραντάρηδες αποχώρησαν.
Τα καμώματα Κασσελάκη και οι οργισμένες διασπαστικές κινήσεις όλων των υπόλοιπων μέχρι που έφτιαξαν δικό τους φορέα και Κοινοβουλευτική Ομάδα, μονοπώλησαν την επικαιρότητα από το φθινόπωρο μέχρι και σήμερα. Τόσο απότομη ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική αποδιάρθρωση κόμματος σπάνια συναντάμε, όλα στον ΣΥΡΙΖΑ έμοιαζαν να διαλύονται σε καθημερινή βάση. Μέχρι και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας είναι πια εγκλωβισμένος μέσα σ’ αυτό το Κασσελακικό μόρφωμα, που κανένας δεν γνωρίζει με βεβαιότητα ούτε τι πρεσβεύει ούτε τι στόχους βάζει. Το μόνο που είναι βέβαιο, είναι πως ο Στέφανος έχει μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε προσωπικό του μηχανισμό, τον οποίον μάλιστα χρηματοδοτεί πια και με δικά του λεφτά. Παράλληλα, έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι γι’αυτόν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν παίζει κανέναν ουσιαστικό ρόλο. Θα κριθεί στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, δηλαδή το 2027.
Το θέμα, όμως, με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν τελειώνει εκεί. Μπορεί η πτώση του στην τρίτη θέση να θεωρείται πολύ πιθανή, υπάρχει όμως και ένα ακόμα σενάριο, λιγότερο πιθανό, αλλά υπαρκτό αν δεν αλλάξει κάτι στην δημόσια εικόνα του Κσσελάκη. Να δούμε το ΚΚΕ τρίτη δύναμη και τον ΣΥΡΙΖΑ τέταρτο. Οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν ότι κάτι τέτοιο είναι εύκολο, πλην το κόμμα του Μήτσου Κουτσούμπα τσιμπάει σε κάθε εκλογική αναμέτρηση προς τα πάνω, με τον ίδιο τον γραμματέα του να έχει μεταβληθεί σε ροκ σταρ της πολιτικής. Η ρευστοποίηση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και η απογοήτευση που έχει πέσει στις πλάτες των οπαδών του, πιθανότατα θα οδηγήσει ένα μέρος τους στην αποχή, αλλά ένα άλλο θα το σπρώξει στο ασφαλές αριστερό καταφύγιο του ΚΚΕ. Αυτό πιστεύουν στον Περισσό και το σενάριό τους δεν είναι διόλου αβάσιμο. Εξάλλου, το ΚΚΕ έχει μάθει να δουλεύει αθόρυβα και να κερδίζει πόντο-πόντο τα ποσοστά του, δίχως απότομα ξεπετάγματα.
Η περιγραφή αυτού του πολιτικού σκηνικού ενδεχομένως να είναι ρεαλιστική και ακριβής, ενδεχομένως όμως τον Ιούνιο να ζήσουμε και εκπλήξεις. Ποιος περίμενε για παράδειγμα την ήττα Μπακογιάννη στην Αθήνα και την επικράτηση του Δούκα; Ποιος περίμενε τα Τέμπη, την Θεσσαλία ή την Δαδιά; Και ποιος περίμενε ότι μετά από τέτοιες κυβερνητικές αποτυχίες διαχείρισης τέτοιων γεγονότων, η κυβέρνηση θα ενισχυόταν πολιτικά και εκλογικά, αντί να καταποντιστεί; Αυτά τα πολύ πρόσφατα παραδείγματα, λοιπόν, μας δείχνουν πόσο απρόβλεπτο είναι το μέλλον, πόσο ασύμμετρες οι πολιτικές απειλές και πόσο απροσδιόριστα τα αποτελέσματα που έχουν τα έκτακτα γεγονότα στον κόσμο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι κυβερνήσεις και αντιπολιτεύσεις, πέραν των σχεδίων που είναι υποχρεωμένες να καταστρώσουν, πρέπει να διαθέτουν και μεγάλη ευελιξία στην αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων και γεγονότων. Τελικά, στην διαχείριση κρίσεων παίζεται το μισό πολιτικό παιχνίδι. Το άλλο μισό στα πρόσωπα των ηγετών.
