Άρθρο προέδρου ΕΒΕΠ Β. Κορκίδη
Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, δείχνουν τον ετήσιο πληθωρισμό τον Νοέμβριο στο 10% από 4,1% το 2021. Στην ΕΕ-27 συνολικά, στο 11% και πολύ υψηλότερα από το 4,4% πέρυσι. Στην Ελλάδα ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε τον Νοέμβριο στο 9% παραμένοντας σταθερά υψηλός, αλλά καταγράφοντας σημαντική μείωση σε σχέση με το 12,1% του Σεπτεμβρίου. Ο αντίκτυπος του υψηλού πληθωρισμού στις χώρες της ΕΕ στον τομέα της λιανικής και χονδρικής, είναι πολύ έντονος και παρά τις προσπάθειες των εμπόρων να βοηθήσουν τους καταναλωτές, δεν επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν την κρίση ακρίβειας στο βαθμό που θα ήθελαν ώστε να αποφύγουν τα χειρότερα.
Ως γνωστό οι επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίου παρέχουν μια ουσιαστική υπηρεσία και εργάζονται σκληρά για να μετριάσουν τον αντίκτυπο του πληθωρισμού στους καταναλωτές, αλλά με τα χαμηλά περιθώρια κέρδους, κυρίως στα τρόφιμα με ένα ποσοστό που συνήθως δεν υπερβαίνει το 3%, η ικανότητά τους να το κάνουν είναι περιορισμένη.
Ο εμπορικός κλάδος αντιμετωπίζει μια «τριπλή πίεση» με τους καταναλωτές να πραγματοποιούν συναλλαγές προς τα κάτω και να αγοράζουν λιγότερα, καθώς αγωνίζονται με μια άνευ προηγουμένου κρίση κόστους ζωής που οφείλεται στο ενεργειακό κόστος.
Αυτό συνιστά έναν επικίνδυνο συνδυασμό με τις απαιτήσεις από μεγάλους πολυεθνικούς προμηθευτές για συχνά αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών και την υποχρέωση να καλύψουν εκτοξευόμενους λογαριασμούς ενέργειας.
Οι επιχειρήσεις λιανικής και χονδρικής χρειάζονται τις κυβερνήσεις να βοηθήσουν με το κόστος της ενέργειας και να απέχουν από τη λήψη μέτρων όπως η επιβολή αυθαίρετων τιμών, πρόσθετων φόρων ή προσπάθεια περιορισμού των τιμών με πλαφόν κάτι που θα έθετε σε κίνδυνο την επάρκεια και ύπαρξη ορισμένων αγαθών στην αγορά.
Σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις τους οι ευρωπαϊκές οργανώσεις των μικρομεσαίων του εμπορίου ζητάνε από τις εθνικές κυβερνήσεις τρία πράγματα.
Ζητούν να απόσχουν από «κακοσχεδιασμένα μέτρα» που αφορούν την τιμή των προϊόντων και την επιβολή πρόσθετων φόρων που απλώς αυξάνουν τις πληθωριστικές πιέσεις και θέτουν σε κίνδυνο τη λειτουργία πολλών εταιρειών.
Προειδοποιούν ότι η ιστορία της Ενιαίας Αγοράς πρέπει να μας διδάξει ότι τα αποτελέσματα της αγοράς και τα «σήματα τιμών» που δημιουργούν είναι ο καλύτερος οδηγός μας προς την ευημερία. Ζητούν επείγουσα βοήθεια στο πλαίσιο του αναθεωρημένου Προσωρινού Πλαισίου Κρίσεων της ΕΕ με τεράστιες αυξήσεις στο κόστος που προκύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση για την αποφυγή ενός κύματος χρεοκοπιών και τη μείωση της πίεσης για αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές και τον αντίκτυπο αυτού στον πληθωρισμό.
Ζητούν να υποστηρίξουν τις προσπάθειες των ΜμΕ να συμβάλουν στη μείωση της ενεργειακής τους κατανάλωσης και να στραφούν σε εναλλακτικές λύσεις. Τα εκατομμύρια των Μμε του εμπορίου στην ΕΕ πρέπει να αντιμετωπισθούν ως το βασικό πεδίο για την εφαρμογή των μέτρων μείωσης κατανάλωσης και κόστους ενέργειας. Ο υψηλός κύκλος εργασιών δεν πρέπει να συγχέεται με τα πολύ χαμηλά κέρδη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τα περιθώρια στη λιανική που μειώνονται διαρκώς ως αποτέλεσμα των τρεχουσών συνθηκών της αγοράς.
Τα «ακατάλληλα μέτρα» για την αντιμετώπιση των τιμών λιανικής, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το κόστος προμήθειας των προϊόντων που επηρεάζονται θα είναι αντιπαραγωγικά και θα μπορούσαν σε ορισμένες περιπτώσεις να θέσουν σε κίνδυνο την ύπαρξη πολλών εταιρειών. Τα ακατάλληλα μέτρα μπορεί να προκαλέσουν τεχνητές ελλείψεις, αγορές πανικού και να ενισχύσουν τον πληθωρισμό, αυξάνοντας τεχνητά τις τιμές των αγαθών χωρίς ανώτατο όριο. Στην χώρα μας το εγχείρημα με το «καλάθι του νοικοκυριού» θεωρείται ένα «κατάλληλο μέτρο» για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, αφού δεν βάζει πλαφόν τιμών, επιτρέπει τον ελευθερο ανταγωνισμό μεταξύ ομίλων, τονώνει τον ανταγωνισμού για τα προϊόντα «εκτός καλαθιού» και δίνει μια αίσθηση προστασίας στον καταναλωτή.
Μπροστά στο πανευρωπαϊκό πρόβλημα της έξαρσης του πληθωρισμού και της εισαγόμενης ακρίβειας, η Ελλάδα, έχει ήδη αναπτύξει μια σειρά παρεμβάσεων που αποδίδουν αποτελέσματα. Στα «κατάλληλα μέτρα» εντάσσεται το πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους από την πώληση προϊόντος και παροχής υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση, την ασφάλεια των πολιτών, τη πώληση γεωργικών προϊόντων και πρώτων υλών για την παραγωγή λιπασμάτων, ζωοτροφών και καυσόξυλων.
Επίσης η έκτακτη εισφορά 90% στα υπερέσοδα των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με μηχανισμό ανάκτησης των υπερεσόδων και επέκτασή στις εταιρείες εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και ο περιορισμός στα πάγια τέλη ηλεκτρικού ρεύματος. Πρόσφατα ανακοινώθηκε το συνολικό ύψος των 800 εκ. ευρώ του έκτακτου βοηθήματος πριν τα Χριστούγεννα των 250 ευρώ σε ευάλωτα νοικοκυριά, το επίδομα θέρμανσης 300 εκ. ευρώ και της επιδότησης ηλεκτρικού ρεύματος με 282 εκ. ευρώ για τον Δεκέμβριο. Τέλος στα «κατάλληλα μέτρα» αναμένεται να προστεθούν σύντομα το «εορταστικό καλάθι» του νοικοκυριού και η προστασία των συνεπών δανειοληπτών με παράταση της διάρκειας αποπληρωμής, τη μείωση του ποσού της δόσης, την αναθεώρηση 12 τραπεζικών χρεώσεων, καθώς και τον περιορισμό της αύξησης του επιτοκίου των δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
