Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press του Σαββάτου

του Ανδρέα  Κωνσταντάτου

Πριν από 99 χρόνια η Τουρκία παραιτήθηκε κάθε δικαιώματος, πέραν των τριών μιλίων, από τις ακτές της στο Αιγαίο με τη συνθήκη της Λωζάννης. Σήμερα, διεκδικεί το μισό και όλη τη Ν.Α. Μεσόγειο μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, αμφισβητεί την κυριαρχία μας σε μεγάλα νησιά και πραγματοποιεί ασκήσεις απόβασης.

Αν παρατηρήσει κανείς τους χάρτες που έδωσε στη δημοσιότητα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, με τις τουρκικές διεκδικήσεις και τις παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, θα διαπιστώσει πως η επιχείρηση κατάληψης του μισού Αιγαίου και των νησιών δεν είναι στα σχέδια, αλλά στην υλοποίηση.

Οι ξεκάθαρες, πια, απειλές του Ερντογάν, τα σενάρια απόβασης των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων σε ελληνικά νησιά, αλλά και η καθημερινότητα των εκπομπών στα ερντογανικά μέσα ενημέρωσης δημιουργούν ένα πολεμικό κλίμα, ανάλογο της εποχής των Ιμίων.

   «Αναλυτές» και απόστρατοι 

Ειδικοί αναλυτές και απόστρατοι καλούνται στα μέσα ενημέρωσης να δείξουν ποια, κατά τη γνώμη τους, είναι εκείνα τα νησιά του Αιγαίου που θα έπρεπε να ανήκουν  στην Τουρκία ή αυτά των οποίων αμφισβητείται η ελληνική κυριαρχία, επειδή δεν είναι αποστρατικοποιημένα. 

Αμφισβητούν, ερμηνεύοντας κατά το δοκούν συμφωνίες και Διεθνές Δίκαιο, χωρίς να αναφέρονται στις υπογραφές που έχει βάλει η Τουρκία στη Συνθήκη της Λωζάννης και στην παραχώρηση της κυριαρχίας των Δωδεκανήσων από την Ιταλία  στην Ελλάδα, με τη Συνθήκη των Παρισίων στην οποία δεν μετείχε η Άγκυρα, γιατί δεν είχε και κανένα λόγο.. 

Καταναλώνονται σε ένα παραλήρημα φανατισμού, κατηγοριών και απειλών με ακραίες εκφράσεις κατά της χώρα μας και του πρωθυπουργού.   

Τα… τουρκικά νησιά 

«Ας πάρουμε μερικά ελληνικά νησιά να καταρρεύσει η πολιτική της Ελλάδας και των ΗΠΑ», λέει  ο πολιτικός αναλυτής Χακάν Μπαϊράκτσι, στο CNN Turk.

Ο αντιπτέραρχος ε.α., Ερκάν Καρακούς κλήθηκε να ονοματίσει τα νησιά, τα οποία θέλει τούρκικα. «Το Αγαθονήσι είναι δικό μας, οι Αρκοί είναι δικοί μας, το Φαρμακονήσι δικό μας. Η Ψέριμος δική μας, η Λέβιθα δική μας, η Κίναρος δική μας, οι νησίδες Λιάδι δικές μας, η Σύρνα δική μας, τα τρία νησιά δικά μας, η Αστακίδα δική μας. Οι Οινούσσες μάς ανήκουν, η νήσος Πάσα δική μας, η Θύμαινα δική μας και η νησίδα Γαβάθα δική μας. Αυτά είναι δικά μας και είναι καθορισμένο με τις συνθήκες. Δεν υπάρχει αμφιβολία σε ποιον ανήκουν», είπε χαρακτηριστικά.

Τα σενάρια αυτά, παίρνουν και τη μορφή στρατιωτικών ασκήσεων στη μικρασιατική ακτή, απέναντι από τα  νησιά μας.  Η άσκηση «EFES 22» της Τουρκίας στη Σμύρνη, με την παρουσία του Ταγίπ Ερντογάν και του κυβερνητικού του εταίρου Ντεβλέτ Μπαχτσελί, περιελάμβανε και σενάριο κατάληψης ενός μικρού νησιού και το ναυτικό αποκλεισμό ενός μεγαλύτερου νησιού!

    Και ασφαλώς, αυτές οι ασκήσεις δεν γίνονται για την κατάληψη της Ίμπιθα ή της Μάλτας, αλλά για τα ελληνικά νησιά. Πρόκειται για μια άσκηση πίεσης στην ελληνική πλευρά, που όμως δίνει επιχειρήματα στις ελληνικές διαμαρτυρίες για τα  επιθετικά σχέδια της Τουρκίας στο Αιγαίο.  

 Η ανασύσταση αυτοκρατοριών…

 Ο Ερντογάν, εκατό χρόνια μετά τη σύσταση του νέου τουρκικού κράτους και 99 μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης, έχει θέσει σε εφαρμογή το όραμά του για την ενίσχυση της επιρροής της χώρας του, στο πλαίσιο μιας νέας Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το κάνει στη Συρία, στη Λιβύη και θέλει κυρίαρχα τη διχοτόμηση του Αιγαίου.

     Παλαιότερα, ο Οζάλ είχε ένα παρόμοιο σχέδιο, της ένωσης της Τουρκίας με τα  τουρκόφωνα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Το σχέδιο κατέρρευσε, γιατί καμία από αυτές τις χώρες δεν ήθελε στο κεφάλι της τους Τούρκους. Όμως, η στρατηγική για την προσάρτηση νησιών του Αιγαίου και διχοτόμησής του, ήταν πάντα στις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, εμπλουτίζεται με επιχειρήματα και διαθέτει διάρκεια και βάθος.  

   Η προπαγάνδα του Ερντογάν συνίσταται σε δύο σκέλη: Πρώτον, οι συνθήκες με τις οποίες παραχωρήθηκαν τα νησιά στην Ελλάδα αδίκησαν τη χώρα του και πρέπει να αναθεωρηθούν, και δεύτερον, πως η Ελλάδα, έχοντας στρατεύματα στα νησιά για την άμυνά τους, τις παραβιάζει, άρα μπορεί να αμφισβητηθεί η κυριαρχία της επ’ αυτών.

    Αναθεωρητισμός και ερμηνεία κατά το δοκούν 

Η αμφισβήτηση των συνθηκών, ο αναθεωρητισμός και η ερμηνεία των διατάξεων, κατά το δοκούν, δεν είναι κάτι το καινούργιο. Έχουν προηγηθεί δικτάτορες κάθε είδους, που άνοιξαν τον δρόμο στην καταστροφή. 

  Σχεδιάζουν χάρτες με τα εδάφη που θέλουν να προσαρτήσουν, εφευρίσκουν καταπιεσμένες μειονότητες, ερμηνεύουν συνθήκες και γεγονότα, όπως επιθυμούν,  για να υπάρχει μια επίφαση νομιμότητας και ασκούν ακραία προπαγάνδα με απειλές για εκφοβισμό του αντιπάλου.  

  Μήπως κάτι τέτοιο δεν έκανε ο Χίτλερ, όταν αναζητούσε ζωτικό χώρο και έβλεπε παντού, ακόμα και στην Σουηδία, καταπιεσμένη γερμανική μειονότητα; 

   Μήπως το ίδιο δεν κάνει στην εποχή μας ο Πούτιν, για να ανακτήσει εδάφη της παλαιάς Ρωσικής αυτοκρατορίας, στην Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Μολδαβία;

 Αυτά τα βήματα ακολουθεί και ο Ερντογάν, χρόνια τώρα, απέναντι στην Ελλάδα. Και για να υπάρξει μια νομιμοποιητική βάση, επιχειρεί να συνδέσει το καθεστώς αποστρατικοποίησης των νησιών του ανατολικού Αιγαίου με το καθεστώς κυριαρχίας τους. 

     Είναι σαφές πως η τουρκική πλευρά ανακινεί και θέτει διαρκώς νέα ζητήματα και τα εμπλουτίζει με νέες διεκδικήσεις, προκειμένου να αναγκάσει την Ελλάδα να προσέλθει σε μια «συνολική διαπραγμάτευση» για το Αιγαίο και την ΑΟΖ, από την οποία η Άγκυρα πιστεύει, ότι λόγω ισχύος θα βγει κερδισμένη.

Απάντηση με το Διεθνές Δίκαιο και τις συνθήκες για τα Δωδεκάνησα

 Τι λένε, όμως, οι συνθήκες της Λωζάννης που υπέγραψε η Τουρκία και των Παρισίων του 1947 που δεν υπέγραψε, γιατί δεν την αφορούσε και σήμερα τις παραβιάζει κατάφωρα;  

Με τη συνθήκη της Λωζάννης, τα Δωδεκάνησα πέρασαν από την Τουρκία στην κυριαρχία της Ιταλίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 15 της Συνθήκης της Λωζάννης, «Η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας παντός δικαιώματος και τίτλου επί των κάτωθι απαριθμούμενων νήσων, τουτέστι της Αστυπάλαιας, Ρόδου, Χάλκης, Καρπάθου, Κάσου, Τήλου, Νισύρου, Καλύμνου, Λέρου, Πάτμου, Λειψούς, Σύμης και Κω, των κατεχομένων νυν υπό της Ιταλίας και των νησίδων των εξ αυτών εξαρτωμένων, ως και της νήσου Καστελλόριζου». 

Με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1947, πέρασαν από την Ιταλία στην ελληνική κυριαρχία. Το άρθρο 14 προβλέπει: «Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πληροί κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λειψών, Σύμην, Κω και Καστελλόριζον, ως και τας παρακειμένας νησίδας».

Περαιτέρω, οι διατάξεις της εν λόγω Συνθήκης προβλέπουν την αποστρατικοποίηση των νήσων αυτών: «Αι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατιωτικοποιηθώσι και θα παραμείνωσιν αποστρατιωτικοποιημέναι». 

 Απάντηση ΥΠΕΞ για τη στρατικοποίηση των νησιών

 Όσον αφορά τους τουρκικούς ισχυρισμούς για αποστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων, το υπουργείο Εξωτερικών απαντά ότι:

  • Η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος σε αυτήν τη Συνθήκη του 1947, η οποία, επομένως, αποτελεί “res inter alios acta” γι’ αυτήν, δηλαδή ζήτημα που αφορά άλλα κράτη. Σύμφωνα δε με το άρθρο 34 της Συνθήκης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, «μια συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή δικαιώματα για τρίτες χώρες» εκτός των συμβαλλομένων.
  • Η πρόβλεψη περί αποστρατικοποίησης των Δωδεκανήσων έγινε μετά από αποφασιστική παρέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης και απηχεί τις πολιτικές σκοπιμότητες της Μόσχας εκείνη τη χρονική περίοδο. Θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι τα καθεστώτα αποστρατικοποίησης έχασαν τον λόγο ύπαρξής τους με τη δημιουργία των συνασπισμών του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ως ασύμβατα με τη συμμετοχή χωρών σε στρατιωτικούς συνασπισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, το καθεστώς της αποστρατικοποίησης έπαψε να εφαρμόζεται για τα ιταλικά νησιά Panteleria, Lampedusa, Lampione και Linosa, καθώς και για τη Δ. Γερμανία από τη μια πλευρά, και τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Αν. Γερμανία, Ουγγαρία και Φινλανδία από την άλλη πλευρά. 

Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που επικαλείται και απαιτεί την αποστρατικοποίηση των «νήσων του Ανατολικού Αιγαίου», χωρίς μάλιστα να δικαιούται.