Στην πρώτη της ζωντανή συνέντευξη μετά την αποχώρησή της από την εξουσία, η τέως καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, μίλησε για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την κατάσταση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Μιλώντας το βράδυ της Τρίτης από το θέατρο Berliner Ensemble, η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι δεν μετανιώνει για τον χειρισμό της απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν όσο βρισκόταν η ίδια στην εξουσία, υποστηρίζοντας ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας θα είχε εκλάβει το σχέδιο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ το 2008, που μπλοκαρίστηκε από τη γερμανική κυβέρνηση, ως «κήρυξη πολέμου».
Μέρκελ: Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ το 2008 θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου για τον Πούτιν
Η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας ισχυρίστηκε επίσης ότι η ολιγαρχική και δημοκρατικά ανώριμη τότε Ουκρανία ήταν λιγότερο προετοιμασμένη για μια εισβολή από ό,τι είναι τώρα.
«Θα ένιωθα πολύ άσχημα αν είχα πει “δεν έχει νόημα να μιλάω με αυτόν τον άνθρωπο (Πούτιν)”», είπε η Μέρκελ. «Είναι μεγάλη τραγωδία που δεν λειτούργησε, αλλά δεν κατηγορώ τον εαυτό μου που προσπάθησα», πρόσθεσε, σε μια ασυνήθιστα ειλικρινή απάντηση από μια πολιτικό που σπάνια μιλούσε ελεύθερα όσο ήταν στην εξουσία.
Ερωτηθείσα για το εάν μετάνιωσε που αντιτάχθηκε στο σχέδιο των ΗΠΑ για την ένταξη Ουκρανίας και Γεωργίας στο ΝΑΤΟ το 2008, η Μέρκελ είπε:
«Η Ουκρανία δεν ήταν η χώρα που γνωρίζουμε τώρα. Ήταν μια Ουκρανία που ήταν πολύ διχασμένη… Ακόμη και οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις, Γιούλια Τιμοσένκο και Βίκτορ Γιούσενκο, βρίσκονταν σε μεγάλη αντίθεση. Αυτό σημαίνει ότι δεν ήταν μια χώρα της οποίας η δημοκρατία ενισχύθηκε εσωτερικά». Σημείωσε, μάλιστα, ότι εκείνη την εποχή την Ουκρανία την κυβερνούσαν ολιγάρχες.
Από την οπτική γωνία του Ρώσου προέδρου, «θα ήταν μια κήρυξη πολέμου». Αν και δεν συμμεριζόταν την οπτική του Βλαντίμιρ Πούτιν, η Μέρκελ είπε ότι «ήξερε πώς σκεφτόταν» και «δεν ήθελε να τον προκαλέσει περαιτέρω».
Μέρκελ: Με τις συμφωνίες του Μινσκ η Ουκρανία κέρδισε χρόνο
Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι μπλόκαρε τον δρόμο της Ουκρανίας προς την ένταξη στη στρατιωτική συμμαχία έχοντας στο επίκεντρό της τα συμφέροντα της χώρας. «Δεν μπορείς να γίνεις μέλος του ΝΑΤΟ από τη μια μέρα στην άλλη. Είναι μια διαδικασία και κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ήξερα ότι ο Πούτιν θα έκανε κάτι στην Ουκρανία που δεν θα ήταν καλό γι’ αυτήν», είπε η Μέρκελ.
Οι συμφωνίες του Μινσκ του 2014 και του 2015 υπογράφηκαν από τον τότε πρόεδρο της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο, για την επίτευξη πολιτικής διευθέτησης στην ανατολική Ουκρανία, αλλά έκτοτε έχουν επικριθεί για εξαναγκασμό σε παραχωρήσεις, ενώ η χώρα βρισκόταν στρατιωτικά στα άκρα.
Η Μέρκελ υπερασπίστηκε τις συμφωνίες, λέγοντας ότι με τον τρόπο αυτόν η Ουκρανία κέρδισε χρόνο. «Καταλάγιασαν το θέμα και έδωσαν χρόνο στην Ουκρανία να εξελιχθεί στη χώρα που έχει γίνει τώρα».
Επιπλέον, η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας επαίνεσε τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για την ηγεσία του εν καιρώ πολέμου, λέγοντας ότι εκπροσωπεί μια νέα Ουκρανία.
Η συνέντευξη με τον δημοσιογράφο του «Der Spiegel» Alexander Osang ξεκίνησε με τη Μέρκελ να μιλάει για το πώς πέρασε τις πρώτες της εβδομάδες ως… συνταξιούχος, κάνοντας βόλτες στη Βαλτική Θάλασσα, φορώντας κουκούλα για να μην την αναγνωρίσουν οι περαστικοί και ακούγοντας podcasts.
Μέρκελ: Στη Σύνοδο Κορυφής τον Δεκέμβριο συνειδητοποίησα ότι ο Πούτιν είχε τελειώσει με τις συμφωνίες του Μινσκ
Η συζήτηση αναπόφευκτα στράφηκε γρήγορα στον πόλεμο στην Ουκρανία και στο αν η υποτιθέμενη επιείκεια της Γερμανίας προς το Κρεμλίνο είχε ενθαρρύνει τον Πούτιν. Η Μέρκελ είπε ότι ένιωθε ότι τα γεωπολιτικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν παρόντα σε όλη τη διάρκεια των 16 χρόνων στην εξουσία της.
«Δεν ήταν δυνατό να τερματιστεί σωστά ο ψυχρός πόλεμος… το ζήτημα της Ρωσίας παρέμενε πάντα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Επισήμανε ότι είχε αρχίσει να παίρνει στα σοβαρά το ενδεχόμενο μιας επικείμενης εισβολής τις τελευταίες εβδομάδες της θητείας της, όταν συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής των G20 στη Ρώμη, ενώ η διάδοχος κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς βρισκόταν ακόμη στη διαδικασία σχηματισμού.
«Υπήρχαν ενδείξεις και το συζητήσαμε πολύ. Συνειδητοποίησα ότι ο Πούτιν είχε τελειώσει με τη διαδικασία του Μινσκ», είπε η 67χρονη πρώην καγκελάριος.
Η Μέρκελ επιρρίπτει ευθύνες και στη Δύση για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Και ενώ η Μέρκελ καταδίκασε τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας με ξεκάθαρους όρους, φάνηκε να προτείνει πως κάποια ευθύνη πρέπει να αναλάβει και η Δύση.
«Αυτό που συνέβη είναι ένα μεγάλο λάθος από πλευράς της Ρωσίας… μια αντικειμενική παραβίαση όλων των κανόνων του διεθνούς δικαίου που μας επιτρέπουν να συνυπάρξουμε στην Ευρώπη ειρηνικά. Αν περνούσαμε τους αιώνες διαφωνώντας ποια περιοχή ανήκει σε ποιον, τότε θα ήμασταν ασταμάτητα σε πόλεμο.
»Δεν συμμερίζομαι την άποψη του κ. Πούτιν, για να το καταστήσω πολύ σαφές. Αλλά δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε μια αρχιτεκτονική ασφαλείας που θα μπορούσε να είχε αποτρέψει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και πρέπει να το σκεφτούμε κι αυτό».
Ακόμη, απέρριψε την κριτική ότι η Γερμανία υπό την ηγεσία της είχε την ψευδαίσθηση ότι μια στρατιωτικά επιθετική Ρωσία θα μπορούσε να εκδημοκρατιστεί επεκτείνοντας τους εμπορικούς της δεσμούς με τη Δύση.
«Δεν πίστευα ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να αλλάξει μέσω του εμπορίου», είπε η Μέρκελ. Τόνισε, ωστόσο, ότι εφόσον η πολιτική συνεργασία ήταν αδύνατη, ήταν λογικό να υπάρχουν τουλάχιστον οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα.
Η Μέρκελ είχε προειδοποιήσει ότι ο Πούτιν θέλει να καταστρέψει την Ευρώπη
Η υπεράσπιση της επέκτασης των οικονομικών δεσμών με τη Ρωσία από τη Μέρκελ φάνηκε να έρχεται σε αντίθεση με τον ισχυρισμό της ότι είχε προειδοποιήσει άλλους πολιτικούς ότι ο Πούτιν ένιωθε εχθρότητα προς ολόκληρο το δυτικό μοντέλο δημοκρατίας και ότι ήθελε να «καταστρέψει την Ευρώπη».
Η πρώην ηγέτις της συντηρητικής Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) παραδέχθηκε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες απέτυχαν να επενδύσουν επαρκώς στις στρατιωτικές τους δυνάμεις, παρόλο που απέρριψε την κριτική ότι ο γερμανικός στρατός είχε περιέλθει σε αταξία υπό την εποπτεία της.
«Τι θα έπρεπε να είχαμε επιβάλει πιο έντονα;» ρώτησε ρητορικά, όταν αναφέρθηκε στις αποφάσεις των δύο τελευταίων θητειών της. «Ο στρατός είναι η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνει ο Πούτιν. Είδε ότι εμείς, όχι μόνον η Γερμανία αλλά και άλλοι, δεν είχαμε πλέον τη στρατιωτική δύναμη του ψυχρού πολέμου».
