Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press του Σαββάτου
Του Δημήτρη Καμπουράκη
Να πάρουμε ή να μην πάρουμε τα F-35; Να μια συζήτηση ουσίας που άνοιξε μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ. Αυτοί που κρύβονται πίσω από αόριστα φιλειρηνικά συνθήματα, έχουν διαφωνία αρχής. Δεν χρειάζεται να αγοράζουμε όπλα, δεν πρέπει να μπαίνουμε στην περιβόητη κούρσα εξοπλισμών. Όσοι, όμως, νουνεχείς αντιλαμβάνονται τον πολύπλοκο και ανταγωνιστικό μας κόσμο ως έχει, το ερώτημα μεταφέρεται στο πιο ρεαλιστικό «χρειαζόμαστε πραγματικά τα F-35»; Παρακλάδια αυτού του πραγματιστικού ερωτήματος είναι το «μήπως η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μας εξοπλίζει παραπάνω απ’ όσο πραγματικά χρειάζεται η εθνική μας άμυνα»; Επίσης, το «μήπως ξεπερνάμε τις οικονομικές μας δυνατότητες ως χώρα, υπονομεύοντας το οικονομικό μας μέλλον»;
Δεν υπάρχουν απόλυτες απαντήσεις
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς διδάκτορας της διπλωματίας ή της γεωπολιτικής για να αντιληφθεί ότι δεν υπάρχουν απόλυτες απαντήσεις σ’ αυτά τα καίρια ερωτήματα. Αν οι Ουκρανοί πριν πέντε χρόνια έξυναν τον πάτο του οικονομικού τους βαρελιού για να υπερεξοπλιστούν, δεν θα είχαν δίκιο κάποιοι στο εσωτερικό τους να υποστηρίξουν (με τα δεδομένα εκείνης της εποχής) ότι ξοδεύονται τσάμπα δισεκατομμύρια; Ότι παραμελούνται οι υπόλοιπες βασικές ανάγκες του λαού τους;
Όταν το 1909 η Ελλάδα αγόρασε το θωρηκτό «Αβέρωφ», οι εφημερίδες της εποχής έφριξαν με το κόστος του, παρά το γεγονός ότι το μισό πληρώθηκε από τον εθνικό ευεργέτη. Η τιμή του ήταν εξωφρενική για τις δυνατότητες της φτωχής Ελλάδας. Κι όμως, τρία χρόνια αργότερα, στους βαλκανικούς πολέμους, το θρυλικό πλοίο αποδείχτηκε το συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Χάρις σ’ αυτό, μετατρέψαμε το Αιγαίο σε ελληνική θάλασσα.
Ποτέ δεν είμαστε σίγουροι για τον γείτονά μας
Το πράγμα είναι απλό, μέσα στην πολυπλοκότητα του. Ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι αν ο εθνικός μας οπλισμός είναι πολύς ή αρκετός. Μπορούμε, όμως, με βεβαιότητα να ξέρουμε αν είναι λίγος απέναντι στον δυνητικό αντίπαλο. Επίσης, ποτέ δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ένα γείτονα ακίνδυνο, με βάση τα διπλωματικά και πολιτικά δεδομένα της περιόδου που διανύουμε, και να αποφασίσουμε να παραμελήσουμε το εξοπλιστικό μας πρόγραμμα. Οι συνθήκες στον κόσμο αλλάζουν ραγδαία, ο σημερινός φίλος είναι ο αυριανός εχθρός. Πραγματικά ακίνδυνος είναι μόνο ο γείτονας, που η στρατιωτική του δυνατότητα είναι ίση ή κατώτερη από τη δική μας. Πόσο μάλλον, όταν ο γείτονας έχει τον ιστορικό αναθεωρητισμό στον πυρήνα της εθνικής του μυθολογίας.
Ιστορική περίοδος αλλαγής συνόρων
Επί του πρακτέου τώρα. Ο Μητσοτάκης, πράγματι, δίνει πολλά λεφτά στην άμυνα. Όμως, βλέπει ότι μπήκαμε ξαφνικά σε μια ιστορική περίοδο αλλαγής συνόρων, σε μια παγκόσμια φάση επιβολής του δίκιου του ισχυρότερου, σ’ έναν κυκεώνα επιβολής ζωνών επιρροής. Αυτά τα είχαμε ξεχάσει εδώ και ογδόντα χρόνια, αλλά μπήκαν στο σαλόνι μας ξαφνικά και με ορμή. Παράλληλα, ο Μητσοτάκης τρέχει να κλείσει τρύπες είκοσι χρόνων. Μετά το 2000, οι ένοπλες δυνάμεις μας, ουσιαστικά, εγκαταλείφθηκαν, οι εξοπλισμοί μας έμειναν απελπιστικά πίσω. Τώρα, είναι υποχρεωμένος να καλύψει μέσα σε πέντε χρόνια, ελλείψεις μιας εικοσαετίας.
Αίσθημα ανακούφισης στους στρατιωτικούς μας
Δεν είναι σωστό να αποκαλύπτονται εθνικά μυστικά για τέτοιους ευαίσθητους τομείς. Όμως, ο κρύος ιδρώτας που έρεε στη σπονδυλική στήλη της στρατιωτικής ηγεσίας κάθε φορά που οι Τούρκοι το πήγαιναν γα θερμό επεισόδιο, δεν είναι από τα πράγματα που κρύβονται. Μόνο όταν παραγγέλθηκαν οι φρεγάτες Belhara, μπόρεσαν οι αξιωματικοί του Ναυτικού μας να κοιμηθούν κάπως ήσυχοι. Διότι ξέρουν τι ρίχνουν κάθε χρόνο στη θάλασσα οι Τούρκοι και προς τα πού πήγαινε η ναυτική ισορροπία στο Αιγαίο. Κάθε φορά που ένα Rafale προσγειώνεται σε Ελληνικό αεροδρόμιο και εντάσσεται στις μοίρες μάχης, οι αξιωματικοί της Αεροπορίας μας ξεφυσούν με ανακούφιση. Διότι ξέρουν τι γίνεται καθημερινά πάνω από το Αιγαίο και πόσο στα όρια οδηγούμε τον πεπαλαιωμένο αεροπορικό μας στόλο, για να τα βγάλει πέρα στα βίαια επεισόδια που λαμβάνουν χώρα κάθε μέρα στους αιθέρες μας.
Κινήσεις ματ
Δυο-τρεις εύστοχες κινήσεις του Μητσοτάκη, σε συνδυασμό με Τουρκικές βλακείες (που εδώ συχνά-πυκνά δοξάζουμε ως μεγαλοφυείς), βελτίωσαν αισθητά, προς όφελός μας, τον συσχετισμό των δυνάμεων. Η αστραπιαία προμήθεια των Rafale, η παραγγελία των Γαλλικών φρεγατών, η αναβάθμιση των παλιών μας F-16, με την Τουρκία να χάνει τα F-35 και να παρακαλά να αναβαθμίσει τα δικά της F-16, μόνο ως θετικές εξελίξεις μπορούν να εκληφθούν. Βέβαια, οι Τούρκοι συνεχίζουν να προκαλούν, να πλησιάζουν την Αλεξανδρούπολη στα 2,5 μίλια ή να βγάζουν λόγους για γαλάζιες πατρίδες, όμως, αυτές οι απειλές ήταν πολύ πιο επικίνδυνες πριν τρία χρόνια απ’ όσο είναι σήμερα. Τους πλησιάσαμε πολύ το τελευταίο διάστημα, δεν μας έχουν πια του χεριού τους.
Μια ήττα στο Αιγαίο, πόσο αποτιμάται σε χρήμα;
Οπότε, γιατί να αγοράσουμε και τα πανάκριβα F-35, θα ρωτήσει κάποιος. Για να μην ξαναβρεθούμε στη θέση που ήμασταν πριν δυο-τρία χρόνια, θα απαντήσει κάποιος άλλος. Ναι, αλλά το κόστος τους θα κυμανθεί μεταξύ τεσσάρων και πέντε δις ευρώ, ποσό δυσβάστακτο. Εξαρτάται από ποια σκοπιά το βλέπει κανείς. Μόλις πριν έναν μήνα, η κυβέρνηση έδωσε 3,5 δις για να ανακουφιστεί ο πληθυσμός από τις αυξήσεις στα καύσιμα και την ενέργεια. Τότε δεν φάνταξαν πολλά, πήγε σύννεφο η κριτική ότι δόθηκαν ψίχουλα. Μια ήττα στο Αιγαίο, πόσο αποτιμάται σε χρήμα; Η απώλεια ενός νησιού μας, πόσα δις κάνει;
Τα περιβόητα υποβρύχια
Το τελευταίο μεγάλο εξοπλιστικό μας πρόγραμμα ήταν, προ εικοσαετίας, τα περίφημα υποβρύχια που έγερναν. Οι υπουργοί που υπέγραψαν τότε, κόντεψαν να βρεθούν στο ειδικό δικαστήριο για το κόστος τους και για το γεγονός ότι πήραν όπλα τελευταίας τεχνολογίας, που ξεκίνησαν (όπως ήταν λογικό) με τεχνικά προβλήματα. Αυτά, όμως, μας κράτησαν στις κρίσεις με τα Τουρκικά τρυπάνια. Ο ίδιος πολιτικός (ονόματι Πάνος Καμένος) που κυνήγησε ανηλεώς τους «διεφθαρμένους» που τα αγόρασαν, επαιρόταν αργότερα ως υπουργός Άμυνας ότι κρατούσε κλειδωμένο το Αιγαίο με τα υποβρύχια αυτά. Λες και οφειλόταν σ’ αυτόν κι όχι σε κείνους που υπογράφοντας, είχαν βάλει το κεφάλι τους στον ντορβά.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ασυναρτησία από το να κατηγορεί κάποιος τον Μητσοτάκη ότι προτιμά να αγοράζει όπλα, παρά να μοιράζει επιδόματα και ενισχύσεις. Διότι αυτό κάνει τώρα η δήθεν ειρηνιστική μας αντιπολίτευση. Όμως, ένας πρωθυπουργός με αίσθημα ευθύνης, είναι υποχρεωμένος να εξασφαλίσει την άμυνα της χώρας και για τη μετά από αυτόν εποχή. Και αυτή η αριθμητική «τόσα νοσοκομεία θα φτιάχναμε με ένα F-16» και «τόσα πολιτιστικά κέντρα με ένα F-35», είναι καιρός να σταματήσει. Ας ρίξουν μια ματιά σε ό,τι απόμεινε από τα νοσοκομεία της Μαριούπολης και μετά ξαναμιλάμε.
