Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Todaypress του Σαββάτου
της Δήμητρας Κούτρα
«Ναι» στη μετάβαση παραγωγής «πράσινης» ενέργειας και στις πράσινες ενεργειακά αυτόνομες πόλεις, αλλά να ξαναδούμε το χρονοδιάγραμμα, λόγω των γεωπολιτικών αλλαγών από τον πόλεμο της Ουκρανίας
Έξυπνος είναι ο Δήμος που κερδίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών, οι οποίοι θα ζουν σε μια πόλη που τους ακούει, που αντιλαμβάνεται τις ανάγκες και τα «θέλω» τους και αλληλοεπιδρά, που δείχνει αντανακλαστικά, αλλά κυρίως, αποτελεσματικότητα
«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση λέει ‘’να’’ στη μετάβαση παραγωγής ‘’πράσινης’’ ενέργειας και στις πράσινες ενεργειακά αυτόνομες πόλεις, αλλά να ξαναδούμε το χρονοδιάγραμμα», αναφέρει σε συνέντευξή του στην «ΤP», ο Δ. Παπαστεργίου, Δημάρχος Τρικκαίων και Προέδρος της ΚΕΔΕ. Όπως εξηγεί, «αυτό πλέον πρέπει να αλλάξει λόγω των μεγάλων γεωπολιτικών αλλαγών, που συντελούνται εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία».
Ο κος Παπαστεργίου μιλάει, επίσης, για την «ανάγκη αλλαγής της επιχειρηματικής κουλτούρας του τοπικού πληθυσμού, που μέχρι σήμερα ασχολούταν αποκλειστικά με δουλειές γύρω από τον λιγνίτη και τα ορυχεία» και σημειώνει ότι «η Αυτοδιοίκηση είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος».
Επίσης, ο κος Παπαστεργίου υποστηρίζει ότι «χρειαζόμαστε “έξυπνα” συστήματα, τα οποία όταν εφαρμόζονται στις πόλεις, βελτιώνουν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Μάλιστα, όπως ανέφερε για παράδειγμα, θα αφορούν τις «έξυπνες» μεταφορές, τις υπηρεσίες εποπτείας καθαριότητας, αλλά και εφαρμογές για τη βελτίωση των ψηφιακών υπηρεσιών στους δήμους.
Επίσης, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ αναφέρεται και στο θέμα της οικοδόμησης της αστικής ανθεκτικότητας, ενσωματώνοντας το κλίμα και τους κινδύνους στην αστική ανάπτυξη, επισημαίνοντας ότι «χρειάζεται ένας άλλος τρόπος πολιτικής προσέγγισης, που θα αντιμετωπίζει ολιστικά όλα τα ζητήματα που αφορούν τη ζωή των πολιτών. Συνδέοντας πολιτικές που αφορούν από την υγεία και ευεξία τους, μέχρι την ενέργεια και το περιβάλλον».
Ολόκληρη η συνέντευξη του Δημήτρη Παπαστεργίου:
Πώς θα αξιολογούσατε την προσπάθεια της ΚΕΔΕ για να φέρει τους ΟΤΑ ακόμα πιο κοντά στον δρόμο της απολιγνιτοποίησης, των μηδενικών αποβλήτων και όλων όσων σχεδιάζονται από την Πολιτεία για την προστασία του περιβάλλοντος;
Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ στην Πτολεμαΐδα, βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης η ενεργειακή μετάβαση και η εξεύρεση βιώσιμων και μακροπρόθεσμων λύσεων στο ενεργειακό ζήτημα. Τονίσαμε πως το θέμα της ενεργειακής μετάβασης για τη Δυτική Μακεδονία, είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό που εμείς αντιμετωπίζουμε στις τοπικές μας κοινωνίες, και σχετίζονται με το ενεργειακό κόστος. Η μετάβαση αυτή, για να είναι βιώσιμη και ομαλή, απαιτεί δύο αναγκαίες συνθήκες. Πρώτον, την αλλαγή της επιχειρηματικής κουλτούρας του τοπικού πληθυσμού, που μέχρι σήμερα ασχολούταν αποκλειστικά με δουλειές γύρω από τον λιγνίτη και τα ορυχεία, και δεύτερον, την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος της χώρας με έναν τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μην ξαναζήσουμε την πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, που σήμερα ζούμε πανευρωπαϊκά.
Τέθηκε το ερώτημα πώς αυτή η μετάβαση επηρεάζει την Αυτοδιοίκηση, και πώς η Αυτοδιοίκηση μπορεί να συμμετέχει ακόμα πιο ενεργά στη μετάβαση αυτή.
Για την αυτοδιοίκηση, η θέση μας είναι ξεκάθαρη, λέμε «ναι» σε πιο πράσινες και ενεργειακά αυτόνομες πόλεις, «ναι» σε μια πιο πράσινη παραγωγή ενέργειας, να ξαναδούμε όμως τους χρόνους μετάβασης. Τα νέα δεδομένα, όπως τα γεωπολιτικά που διαμορφώνονται, πρέπει να μας κάνουν να αναθεωρήσουμε κάποιες από τις παραμέτρους. Η Αυτοδιοίκηση είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος.
Τι είναι οι smart cities και πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή τους;
Έξυπνος είναι ο Δήμος που κερδίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών, οι οποίοι θα ζουν σε μια πόλη που τους ακούει, που αντιλαμβάνεται τις ανάγκες και τα «θέλω» τους και αλληλοεπιδρά, που δείχνει αντανακλαστικά, αλλά κυρίως, αποτελεσματικότητα. Η «έξυπνη» πόλη είναι η πόλη που θα αποφασίζουμε εμείς, κι όχι κάποιοι άλλοι, για όσα μας αφορούν στην καθημερινότητά μας.
Βέβαια, πρέπει να επισημάνουμε πως κάθε πόλη έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, γι’ αυτό και «έξυπνες» λύσεις που είναι αναγκαίες σε μια πόλη, μπορεί να είναι μη εφαρμόσιμες σε άλλες. Αποτελεί για εμάς πρόκληση να διαμορφώσουμε τις “Έξυπνες πόλεις” του μέλλοντός μας, που θα αναλαμβάνουν δράση σε τομείς, οι οποίοι άλλοτε αποτελούσαν μονοπώλιο της κεντρικής διοίκησης, όπως η βιώσιμη πολεοδόμηση, οι αστικές αναπλάσεις, ο ενεργειακός και περιβαλλοντικός σχεδιασμός, οι μεταφορές και η κινητικότητα, η οικονομία και η απασχόληση. Αυτό που επίσης χρειαζόμαστε, είναι «έξυπνα» συστήματα που όταν εφαρμόζονται στις πόλεις, βελτιώνουν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής, όπως π.χ. οι «έξυπνες» μεταφορές, οι υπηρεσίες εποπτείας καθαριότητας, αλλά και εφαρμογές για τη βελτίωση των ψηφιακών υπηρεσιών στους δήμους.
Αναπόφευκτα, πρέπει να βάλουμε ψηλά στην ατζέντα, λύσεις για την ενέργεια και την παρακολούθηση/βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των εγκαταστάσεών μας, τη διαφύλαξη φυσικών πόρων (νερό για ύδρευση και άρδευση), την πολιτική προστασία και την έγκυρη πρόβλεψη και πρόγνωση, την ανακύκλωση και την ανταπόδοση της αφοσίωσης των δημοτών μας στις πρωτοβουλίες μας. Τέλος, η πρόσφατη ενεργειακή κρίση ανέδειξε την ανάγκη να αναζητήσουμε, μέσω έξυπνων εφαρμογών, τη λειτουργία του μοντέλου των ενεργειακών κοινοτήτων.
Η χρήση νέων τεχνολογιών και καινοτομίας στο Δήμο Τρικκαίων, είναι κάτι γνωστό σε όλους. Έχετε επενδύσει ως πόλη και δημοτική αρχή σε αυτούς τους δύο τομείς;
Πράγματι, στον Δήμο Τρικκαίων έχουμε επενδύσει στους τομείς που αναφέρατε κι έχουμε καταφέρει με τον τρόπο αυτό, και να ενισχύσουμε τον αριθμό και να βελτιώσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών, που προσφέρουμε στους συμπολίτες μας, αλλά και να αναβαθμίσουμε την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητά τους. Το σημαντικότερο όμως επίτευγμά μας, είναι πως η χρήση των νέων τεχνολογιών δεν έγινε σε βάρος του ανθρώπινου χαρακτήρα που πρέπει να έχει ο δήμος και η πόλη μας, αλλά αντίθετα, μας επέτρεψε να ενισχύσουμε το κοινωνικό μας προφίλ και να χτίσουμε μια αμφίδρομη σχέση με το σύνολο της τοπικής μας κοινωνίας. Γι’ αυτό συνεχίζουμε να επενδύουμε και να καινοτομούμε, γιατί αυτός είναι ο ασφαλής δρόμος να κάνουμε τη ζωή μας διαρκώς καλύτερη.
Το κλίμα αλλάζει, ποιές πιστεύετε ότι θα πρέπει να είναι οι ενέργειες των δήμων;
Το δικό μου όραμα, ως ανθρώπου που υπηρετώ πολλά χρόνια τον αυτοδιοικητικό θεσμό, είναι να μπορέσουμε να αλλάξουμε το ενεργειακό ισοζύγιο των πόλεών μας. Θα ήθελα να στοχεύσουμε και να φτάσουμε σε ένα μοντέλο ενεργειακά ουδέτερων δήμων. Γνωρίζω ότι αυτό δεν είναι εύκολο, παρόλα αυτά θα ήθελα ο κάθε δήμος να μπορεί να είναι ενεργειακά αυτόνομος και να μην χρειάζεται να παράγουμε ενέργεια από ορυκτά καύσιμα. Αντίστοιχα, θα μπορούσαμε να πετύχουμε κι ένα αντίστοιχο ισοζύγιο στα απορρίμματα. Να μην αφήνουμε αποτύπωμα στο περιβάλλον, ανακυκλώνοντας όλα τα απορρίμματα που παράγουμε. Και νομίζω, δεν θα πρέπει να είναι μόνο ένα όνειρο. Θα μπορούσε να είναι ένας ρεαλιστικός στόχος για το 2030.
Βρεθήκατε στο 7ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Τι διαδραματίστηκε σε αυτή τη μεγάλη διοργάνωση;
Το Φόρουμ των Δελφών είναι μια πολύ αξιόλογη προσπάθεια, που συμβάλλει θετικά μέσα από την ανταλλαγή γνώσεων, απόψεων κι εμπειριών μεταξύ ανθρώπων που διαχειρίζονται ζητήματα και παίρνουν αποφάσεις, που αφορούν τη ζωή όλων μας, στην ενίσχυση της προσπάθειάς μας να πάμε τον τόπο μας πιο ψηλά. Είχα την ευκαιρία φέτος να συμμετάσχω, μαζί με άλλους εξέχοντες συνομιλητές, σε δύο θεματικές ενότητες. Η πρώτη αφορούσε την κυκλική οικονομία και την ανακύκλωση και η δεύτερη, την οικοδόμηση της αστικής ανθεκτικότητας.
Όσον αφορά την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, τόνισα ότι στο ζήτημα αυτό πρέπει να γίνει πολλή δουλειά ακόμη, παρότι από το 2017 και μετά, και ειδικότερα τα δύο τελευταία χρόνια, έγιναν πολλά βήματα μπροστά και πλέον πάρα πολλές μονάδες βρήκαν τον δρόμο τους με διάφορους τρόπους και χρηματοδοτήσεις. Εξέφρασα την άποψη πως πρέπει να επιμείνουμε να ανακυκλώνουμε στην πηγή, γιατί πιστεύω πως είναι τρελό σε μια χώρα όπως είναι η Ελλάδα, με τη γεωμορφολογία που έχει, στα νησιά για παράδειγμα, τα σκουπίδια να ταξιδεύουν από νησί σε νησί και ακόμα χειρότερα στην ενδοχώρα σε μεγάλες ποσότητες, ενώ θα μπορούμε τοπικά και κυκλικά να τα διαχειριζόμαστε. Επισήμανα την ανάγκη να υπάρξει μια τολμηρή προσπάθεια, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της εισφοροδιαφυγής στην ανακύκλωση, που φτάνει το 45%, περίπου 22 εκ. ευρώ κατ΄ έτος. Ποσό που δεν εισπράττει η ΕΕΑΑ και άρα, δεν μετατρέπεται σε εξοπλισμό για τους δήμους, προκειμένου να προχωρήσει η ανακύκλωση όσο θα έπρεπε. Ενώ έθεσα και την κόκκινη γραμμή της ΚΕΔΕ, ξεκαθαρίζοντας πως πρέπει η διαχείριση των απορριμμάτων να παραμείνει υπόθεση του α΄ βαθμού Αυτοδιοίκησης.
Όσον αφορά την παρουσία μου στο δεύτερο πάνελ, με θέμα συζήτησης «την οικοδόμηση της αστικής ανθεκτικότητας, ενσωματώνοντας το κλίμα και τους κινδύνους στην αστική ανάπτυξη», εξέφρασα τη γνώμη ότι οι ελληνικές πόλεις πρέπει να κάνουν μια μεγάλη μετάβαση, αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας τους. Χρειάζεται ένας άλλος τρόπος πολιτικής προσέγγισης, που θα αντιμετωπίζει, ολιστικά, όλα τα ζητήματα που αφορούν τη ζωή των πολιτών. Συνδέοντας πολιτικές, που αφορούν από την υγεία και την ευεξία τους μέχρι την ενέργεια και το περιβάλλον. Αυτή η πολύ βίαιη ενεργειακή μετάβαση αναδεικνύει το τι δεν έγινε τόσο καιρό, προκειμένου να πάψουμε να είμαστε δεσμευμένοι από τα ορυκτά καύσιμα. Το τι θα κάνουμε για πολιτικές πρόνοιας. Η Ελλάδα είναι από τις χώρες, που βάλλεται περισσότερο λόγω της ενεργειακής κρίσης και σε αυτό το επίπεδο, οι δήμοι έχουν ευθύνη. Άρα, όντως η ολιστική προσέγγιση που θα πρέπει να έχουμε είναι απαραίτητη και αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης των δήμων.
